I hate the taste…

De eerste keer overvalt het je als een donderslag bij heldere hemel. Terwijl de donder steeds luider tussen je oren heen en weer rolt, wordt de hemel verlicht door verblindend felle kleuren of een patroon van vlakken dat het ene moment dichtbij lijkt te pulseren, dan weer oneindig ver van je weg beweegt op een golf van dreunend machinegestamp. Een waanzinnige doodsangst maakt zich van je meester. Als het zware, misselijkmakende geluid nog verder in volume toeneemt zullen je trommelvliezen scheuren. De felle lichtflitsen maken je blind of op z’n minst gek. Dwars door dat alles heen, hoor je stemmen. Eerst vaag en ver weg, maar geleidelijk aan steeds beter verstaanbaar. Je herkent er zelfs enkele van. Ze behoren aan personen uit een ver verleden. Een verleden dat nu zo tastbaar lijkt, dat je de Eau de Cologne op oma’s wang kunt proeven, zoals je dat kon toen je haar als twaalfjarige een zoen gaf. Een zoen met zoveel mogelijk vocht, zodat je in ieder geval de illusie had dat je haar wang niet met je lippen had aangeraakt. Je hoort de stemmen steeds duidelijker. Sommige geesten vragen waarom je iets gedaan hebt? Je kunt het je niet herinneren. Andere schreeuwen tegen je waarom je juist iets niet gedaan hebt wat wel van je verwacht werd. Geen idee waar het allemaal over gaat. Dunne, iele stemmetjes piepen er zo nu en dan als gillende keukenmeiden tussendoor en smeken je hen te verlossen uit deze hel. En je neemt jezelf voor inderdaad uit het raam te springen, zodra je ergens een venster tegenkomt.

…but I love the effect!

Het kan abrupt gebeuren, het kan ook een proces van weken of zelfs maanden zijn, maar uiteindelijk laat je de psychose achter je en kun je proberen weer een normaal leven te leiden. Maar je weet, ondanks alle medicijnen die je slikt, het komt hoe dan ook een keer terug. Op de meest ongelukkige momenten breekt het angstzweet je uit. Heb ik nu een lichtflits gezien die er niet was? Hoorde ik de stemmen van mijn grootouders, die me vanaf gene zijde iets belangrijks te melden hebben? Het is deze angst, het niet goed herkennen van de voortekenen, die de periode tussen twee psychoses zo ondraaglijk maakt. ’s Avonds bid je: zet nu de poorten van de hel maar open, ik word gek van het wachten. Uiteindelijk blijkt die tweede keer wel mee te vallen. Je hoort dezelfde donderklappen en je ziet dezelfde verblindende flitsen, maar je hebt het eerder gezien. Je hebt erop gerekend en het schrikeffect is er een beetje af. Langzaam leer je de kleuren te beheersen en de patronen die het licht op de witte achtergrond projecteert. Je kunt de vlakken sturen en zelfs het geluid gehoorzaamt jouw wil. Je bent de heerser over je eigen spookbeelden. Je leeft als in een lucide droom. Jij bent de baas over je eigen wereld en de stemmen die je hoort geven slechts jouw bevelen door.

Gesterkt door deze vreemde machten, ga je opzoek naar de waarheid. Wat is echt in jouw wereld, wat is zuiver, wat is de waarheid? Maar welke waarheid? Universele waarheid? Wiens waarheid? Je hoort teksten voorbij zingen uit een bekende rockopera. Het is Pilatus die zijn stem verheft:

What is truth?
Is truth unchanging law?
We both have truths,
Are mine the same as yours?

Wat heeft de kruisiging van Jezus hier in hemelsnaam mee te maken. Een andere waarheid dan, die van de doofstomme en blinde Tommy. Metalen flipperkastballen beroven je van je zicht, verhinderen je te praten, verstoppen je oren. Het is een spel geworden.

You didn’t hear it,
You didn’t see it,
You never heard it, not a word of it.
You won’t say nothing to no one,
Never tell a soul.
What you know is the Truth.

Dan draagt Eric Clapton het licht de gebedsruimte binnen. Hij geeft eyesight to the blind. De waarheid, de ultieme waarheid is…

Marilyn Monroe!

De overtreffende trap van schoonheid in Gods Paradijs. Waarheid en niets dan de waarheid. Zuiverder dan puur. Mannen kronkelen voor haar als jaloerse pythons in een slangennest. Appels vallen voor haar van de boom. Zodra haar waarheid geweld wordt aangedaan, stort het Paradijs in. Zij en al haar minnaars en aanbidders moeten zich nu staande zien te houden in een wereld waar je steeds meer pillen moet slikken om de illusie van een paradijselijke droom in stand te houden. De psychose gaat langzaam over in realiteit. Je ziet dat het niet veel verschil maakt, maar je blijkt in staat het te beheersen. Zolang je Marilyn Monroe maar in ere, dat wil zeggen, in leven houdt.

Stay! Stay…

Het is onvermijdelijk, zij zal sterven. God eist haar op. Na de Zondeval. Op het toneel blijven slechts uitgeputte acteurs van ToneelGroep Amsterdam achter. Een compleet leeggespeelde Fedja van Huêt en een grandioze, zelfs nu nog onpeilbare Karina Smulders. Ze zijn omringd door een uitstekende cast, een waanzinnig decor en een al het verborgene uit de schaduw slepende belichting. Wat het nou echt een psychose, of moest ik simpelweg de waarheid onder ogen zien. Die hypnotiserende muziek dan? Stay?

Ik loop de schouwburg uit, steek de straat over en wil linksaf naar het parkeerterrein lopen. Maar iets trekt mijn aandacht en ik blijf recht in de straat tegenover het Parktheater staren. Een zuchtje wind blaast een wolk van witte Pyrus bloesem in mijn richting. Het maanlicht weerkaatst erop en legt een stralende deken over de dansende vlindertjes. Het front van bloesem scheurt uiteen en daar staat ze. Haar rok waait een beetje omhoog. Ze duwt hem met één hand naar beneden maar ze geneert zich niet. Ze heeft een bijna wit gezicht onder haar hoogblonde krullen. Ze tuit haar lippen en fluistert zacht tegen de wind: Stay, stay please stay…

Ik laat haar achter zoals ze daar staat. Zo onschuldig, zo naïef. Uiterst prettig als je een psychose zo kunt sturen. Marilyn Monroe is de waarheid, Marilyn Monroe is naïef. Waar de ultieme waarheid en de ultieme naïviteit samenkomen, daar vind je Marilyn Monroe. De waarheid is naïef, of liever: Naïviteit is de Waarheid. Dat klinkt heel diep en filosofisch, maar is op dit moment veel te ingewikkeld voor mij. Ik wil me nu nog even koesteren in de avond, in de Marilyn Monroe van vóór de Zondeval. Naïef? Misschien, maar in elk geval de waarheid.